Oto niektóre z najczęściej spotykanych trudności oraz business case’y:
Brak jasności w definiowaniu celów
Niejasne cele i priorytety: Firmy mogą mieć trudności z określeniem, jakie konkretnie cele CSR chcą osiągnąć. Brak jasności może prowadzić do rozproszenia działań i braku spójności w podejmowanych inicjatywach.
Swego czasu nader popularnym było „sadzenie drzew”. Spotkałam się z firmą, której Zarząd chciał bardzo zaistnieć w tym trendzie. Problem polegał na tym, że nijak nie wiązało się to z główną gałęzią działania owej firmy. Dobrze dobrane cele aktywności CSR, to takie, które są powiązane z branżą, z lokalną społecznością, czy obszarem działania – w sensie geograficznym.
Ograniczenia finansowe
Wysokie koszty: Inwestowanie w działania CSR, takie jak zrównoważona produkcja czy programy społeczne, może być kosztowne, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Natomiast zaangażowanie w działania CSR niekoniecznie musi się wiązać z wysokimi kosztami. Współpraca polegająca na wymianie doświadczeń, ekspertyz, czy dzielenia się wiedzą jest także realną pomocą. Zatem jeśli dana firma nie ma budżetów przeznaczonych na aktywności CSR, może nawiązać prostą współpracę np. z ośrodkami akademicko-naukowymi. Nie od dziś wiadomo, że biznes i nauka powinny iść ramię w ramię, bowiem obu stronom przynosi wiele korzyści. W jednej z firm zainicjowałam szereg tego typu współprac. Program do dziś ma się bardzo dobrze. Pracownicy owej firmy prowadzą prelekcje na wybranych Uniwersytetach. Uniwersytety natomiast pomagają pozyskiwać najlepszych studentów na programy stażowe do wspomnianej firmy. Przykład doskonałego działania CSR przy niskich kosztach, a ogromnym zysku tak dla lokalnych ośrodków naukowych jak i firmy.
Oczekiwanie szybkiego zwrotu: Inwestorzy mogą wywierać presję na osiągnięcie szybkiego zwrotu z inwestycji, co może być trudne w przypadku inicjatyw CSR, które często przynoszą korzyści dopiero w dłuższej perspektywie.
Brak wsparcia zarządu
Niski priorytet: Jeżeli zarząd nie postrzega CSR jako kluczowego elementu strategii biznesowej, działania w tym obszarze mogą być traktowane drugorzędnie, co ogranicza ich skuteczność. Szczególnie w małych firmach, gdzie nie ma dedykowanego i wykwalifikowanego personelu, może okazać się wyzwaniem. Przekazanie obowiązków związanych z zaplanowaniem i egzekucją działań CSR jako extras dla losowo wybranego pracownika, będzie zdecydowanie nietrafioną decyzją.
Brak zaangażowania: Inicjatywy CSR mogą być postrzegane jako obowiązek narzucony zewnętrznie, a nie wewnętrzna potrzeba firmy, co może skutkować niskim zaangażowaniem na wszystkich poziomach organizacji.
Kompleksowość i różnorodność tematów
Wielowymiarowość CSR: CSR obejmuje szeroki zakres zagadnień, od ochrony środowiska po kwestie etyczne i społeczne. Zarządzanie tak różnorodnymi obszarami może być trudne, szczególnie jeśli firma nie posiada odpowiedniej wiedzy i zasobów. Zewnętrzne regulacje i presja społeczna
Zmieniające się regulacje: Wymogi prawne dotyczące działań CSR, zwłaszcza w obszarze ESG, mogą się dynamicznie zmieniać, co utrudnia firmom długoterminowe planowanie.
Rosnące oczekiwania interesariuszy: Społeczeństwo, inwestorzy i konsumenci coraz częściej oczekują od firm zaawansowanych działań CSR, a nie spełnienie tych oczekiwań może prowadzić do krytyki i utraty zaufania. Obecnie wielkie korporacje maj wpisane stałe działania CSR i je spełniają. Dla firm z sektora MŚP, to może być szansa na zaistnienie wśród odbiorców dotychczas niedostępnych, ponieważ mniejsze organizacje do tej pory niespecjalnie aktywizowały się w działaniach CSR. Te które już dziś zauważą, że to „must have” mogą tak wizerunkowo jak i biznesowo dużo zyskać o czym pisałam między innymi w tu.
Zarządzanie reputacją
Ryzyko greenwashingu: Firmy mogą być oskarżane o greenwashing (pozorne działania proekologiczne), jeśli ich działania CSR są postrzegane jako niespójne lub niewystarczające. W takim przypadku reputacja firmy może ucierpieć bardziej, niż gdyby w ogóle nie podejmowała działań CSR.
Niewłaściwa komunikacja: Błędna lub niepełna komunikacja działań CSR może prowadzić do niezrozumienia przez interesariuszy i mediów, co może negatywnie wpłynąć na wizerunek firmy.
Brak mierzalnych wyników
Trudności w mierzeniu efektywności: W wielu przypadkach ciężko jest precyzyjnie zmierzyć wpływ działań CSR, co utrudnia ocenę ich skuteczności oraz przekonanie interesariuszy o ich wartości.
Długoterminowe efekty: Niektóre inicjatywy CSR mogą przynosić widoczne korzyści dopiero po wielu latach, co może być trudne do zaakceptowania w kontekście krótkoterminowych oczekiwań biznesowych.
Współpracowałam z firmą, która przeprowadziła fantastyczną akcję CSR polegającą na przekonaniu społeczeństwa do zwrotu butelek wielorazowego użytku. Jeśli uświadomimy sobie ile z nich zalega u nas w garażach, piwnicach, bagażnikach aut lub o zgrozo w parkach i lasach, to przekonamy się, że skala jest olbrzymia. Jest to zupełnie niezrozumiałe, tak z uwagi na nasze własne portfele (wszak każda z nich to 50 gr w kaucji), jak i na środowisko (nie wspominając o stratach dla samej firmy, która w te butelki mogłaby na nowo wlać pożądane napoje). Akcja odbywała się w 90% swojego przebiegu w internecie. Do współpracy firma produkcyjno-handlowa pozyskała partnera – organizację działającą na rzecz poprawy środowiska naturalnego. Kampania trwała 3 miesiące i w kontekście publikacji i rozgłosu zakończyła się ogromnym sukcesem.
Jednak czy jedynie na taki efekt liczył Zarząd – raczej nie tylko na taki. Firma liczyła na realne pozyskanie z powrotem butelek wielorazowych oraz na zmianę w regulacjach dotyczących paragonów. Firma jest niezwykle świadoma, że na pełne efekty tego typu kampanii należy się nastawiać w okresie kilkuletnim. Warunkiem sukcesu jest regularne powtarzanie akcji i firma to robi – rok rocznie. Firma ma obecnie sukcesu na polu odzyskiwania butelek oraz wpłynęła na regulatora w kontekście paragonów.
Podsumowanie
Wdrożenie skutecznej strategii CSR wymaga przemyślanego podejścia, odpowiedniego wsparcia ze strony zarządu oraz świadomości potencjalnych wyzwań. Kluczowe jest, aby firma była przygotowana na trudności związane z definiowaniem celów, alokacją zasobów, zarządzaniem reputacją i zmianą kultury organizacyjnej.
Rozwiązaniem wielu z tych wyzwań jest jasna komunikacja, zaangażowanie wszystkich poziomów organizacji oraz elastyczność w podejściu do zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych, a także działania w szybko zmieniającej się rzeczywistości. Właśnie pisząc ten tekst – we wrześniu 2024, podczas powodzi na południu Polski słyszałam apele Rządzących, aby firmy w miarę swoich możliwości pozwoliły pracownikom, którzy są w OSP na dodatkowe zmiany w celu usuwania skutków powodzi oraz bieżącej pomocy mieszkańcom zalanych terenów. To niby nic, a właśnie jest to celowane działanie CSR firmy, która pozwoli na oddelegowanie się owych pracowników do służby w Ochotniczej Straży Pożarnej. Nie trzeba dużo ze strony firmy, by zrobić wiele w kontekście Corporate Social Responsibility.